Bethanie: onze geschiedenis

Oprichting

Op 29 oktober 1927 wordt in Kortrijk de vzw Begeleidingscentrum Bethanie opgericht.

De vzw wordt gesticht onder de benaming "Foyer de la jeune fille" (Vrouwenhaard).
Aanleiding tot het stichten van de vzw is de vraag van Juffrouw Malvina-Eugenie Delespaul om na haar dood haar eigendom in de Doorniksestraat een sociaal caritatief doel te geven. 
De doelstelling van de nieuwe vzw wordt: 
"Het tot stand brengen, in stand houden en ontwikkelen van alle werken ter bevordering van de materiële, fysische, intellectuele, morele, sociale en religieuze belangen van de vrouw en in het bijzonder van het meisje.
Zij beoogt tevens de toewijding van de vrouw voor werken in de kolonies, zowel missionaire als burgerlijke aan te moedigen en deze werken op een doeltreffende wijze te steunen."

De eerste voorzitster wordt mevrouw Goethals-Mols.
Ze zou dertig jaar voorzitster blijven, tot 1957. 
De stichters doen van bij de start een beroep op de Zusters van Sint Vincentius a Paulo om het werk te realiseren.  
De zogenaamde 'papnonnen' (bekend om hun brede hoofddeksel dat met veel 'pap' gesteven moest worden) blijven betrokken bij de vzw tot ze in 1968 Kortrijk verlaten. Hun werk wordt verder gezet door de Zusters van Liefde van Heule, waarbij - tot eind 2000 - een kleine kloostergemeenschap van 4 zusters inwoont. Pas in 1976 wordt de eerste leken-opvoedster aangenomen. 
Met de pensionering van de jongste zuster, die ook directrice is, beëindigt eind 2000 een samenwerking van 73 jaar tussen de private vzw Bethanie en de zustergemeenschappen.

Home Bethanie

Eind 1928 wordt als één van de  werken van de vzw , 'Home Bethanie' opgericht in de Lange Steenstraat. Door de industrialisering en commercialisering van de stad komen er heel wat meisjes en jonge vrouwen van het platteland werken in de stad. Zij worden overgeleverd aan eventueel minder goede bedoelingen van hoteliers en restauranthouders. De vzw wil hen een thuis bieden waar ze een stuk familiaal leven kunnen vinden. De werken van de vzw zijn in die beginperiode zeer divers. Het verstrekken van warme maaltijden is één van de belangrijkste eerste werken en staat in de geschiedenis van Bethanie steeds hoog op de prioriteitenlijst (tot 600 warme maaltijden per week). Tot eind de jaren tachtig van vorige eeuw, heeft Bethanie een sociaal restaurant waar er voor een zachte prijs kan gegeten worden. 

De vzw biedt ook plaats aan andere organisaties die er vergaderen (o.a. Kinderwelzijn, Dienende Liefde (later : vzw Sociaal Centrum)). Er zijn op een bepaald moment 14 avondcursussen. Er is werkbemiddeling voor de jonge meisjes. De Dames van het Bestuur en de zusters brengen dagelijkse bezoeken aan zieken en behoeftigen. Tijdens de oorlog, waarbij de vzw ook oorlogsschade oploopt, worden alle inspanningen verhoogd. Er zijn diverse naaikringen actief onder het dak van de vzw: Missienaaikring, Naaikring van de Koningin, … Het bieden van overnachting is zoals eerder benoemd, ook steeds prioritair van bij het begin. In 1935 groeit het aanbod naar 22 bedden.

De Zandstraat

In 1935 wordt de naam van de vzw veranderd in vzw Home Bethanie.
Na de oorlog ervaart de vzw dat vooral nood aan huisvesting groeit (logiesverstrekking) en dat de behoefte aan maaltijden afneemt (ook omdat er op de werkplaatsen zelf refters werden ingericht). De plaats die opvang en huisvesting inneemt binnen de doelstellingen van de vzw werd steeds groter.

In 1957 wordt het huis aan de Doornikstraat verkocht en het huidige gebouw aan de Zandstraat 26 opgericht. Het biedt op dat moment overnachting aan 36 meisjes en jonge vrouwen. Elke kamer heeft individuele wasgelegenheid en op elke verdieping is er een badkamer. Er wordt een dagprijs bepaald voor de overnachting, het ontbijt, …
Jonge vrouwen die in de stad komen werken, kunnen er overnachten, net als de sociaal minder begunstigden en dit onder de vleugels van de zusters. 
De vzw staat jaren zelf in voor de organisatie en subsidiëring van haar werken maar richt zich langzamerhand tot de overheid (eerst het Ministerie van Justitie, later de Vlaamse Gemeenschap) als tehuis voor jonge meisjes. 
Begin de jaren tachtig werd de 'jeugdbescherming' een Vlaamse materie. In diezelfde periode worden ook de nog steeds franstalige statuten vertaald naar het Nederlands. Er is op dat moment een erkenning voor de opvang en begeleiding van maximum 36 meisjes tussen 14 en 21 jaar.
De meerderjarigheid zou in 1990 verlagen van 21 naar 18 jaar. Dit is een ingrijpend gebeuren voor de vzw die zich steeds richtte naar adolescenten en jongvolwassenen. De vzw diende er zich op voor te bereiden.
 
In 1988 breidt het gebouw uit met een extra ruime keuken zodat de meisjes meer kans krijgen om zich te bekwamen op vlak van koken.

Evolutie richting jeugdzorg

In 1989 wordt ook de eerste studio voor kamertraining ingericht. Twee meisjes delen een keuken en living en behouden daarnaast een eigen slaapkamer.
De beleidsdifferentiëring in de hulpverlening leidt tot een opsplitsing van de werking.
Op 1 april 1989 wordt één leefgroep afgebouwd en wordt dagcentrum De Horizon opgericht met een erkenning van 12 jongens en meisjes tussen 6 en 14 jaar.

Vanaf 1990 krijgt Bethanie een erkenning om drie meisjes te begeleiden bij het zelfstandig wonen buitenshuis.

In 1994 volgt een tweede studio zodat er een capaciteit van 4 meisjes op kamertraining was, de kamertraining gebeurt immers in duo. 

In 1997 wordt een aanpalend huis met grote tuin aangekocht (Zandstraat 32) zodat het dagcentrum vanaf het najaar 1998 een eigen locatie heeft.
Door de afbouw van bedden en nieuwe erkenningsnormen verandert de erkenning tussen 1989 en 2000 een aantal keer in capaciteit en leeftijd.

In 2000 gebeurt er een residentiële uitbreiding met drie bedden. Voortaan telt het dagcentrum 10 jongens en meisjes tussen 6 en 18 jaar en het begeleidingstehuis 15 meisjes tussen 12 en 18 jaar. 
Het begeleidingstehuis gaat zich in de jaren erna richten op de doelgroep van adolescente meisjes in de moeilijkste contexten. Dit gaat tevens gepaard met een individualisering van de werking en een sterke uitbouw van contextbegeleiding. De studio's voor kamertraining worden voortaan individueel bewoond (incl. slaapfunctie). Waar er in 2000 twee studio's beschikbaar zijn, groeit dit aan tot 8 in 2017. 

In 2007 wordt het begeleidingstehuis erkend als voorziening 1-bis. Deze voorzieningen hebben een kleine personeelsuitbreiding omwille van hun doelpubliek. In ruil hiervoor engageren ze zich tot opnameplicht.
 
Uitbreiding naar mobiele begeleidingen

Vanaf 2008 wordt het door de zogenaamde flexibele norm ook mogelijk om residentiële begeleidingen om te buigen naar mobiele begeleidingen. Die flexibiliteit past in het hulpverleningsmodel dat ontwikkeld wordt.
In 2008 wijzigt ook de naam van de vzw naar Begeleidingscentrum Bethanie: de hulpverleningsdoelstellingen waren immers al lang breder geworden, het accent ligt nu op het versterken van de integratie in de eigen context en niet op het overnemen van opvoedingstaken en ook het dagcentrum is beter in de naam geïntegreerd.

In 2011 wordt een bijkomende erkenning verkregen om jongeren rechtstreeks uit de gemeenschapsinstelling te laten doorstromen.

In 2013 wordt het CANO-label verkregen en wordt Bethanie de negende CANO-voorziening in Vlaanderen. Dit gebeurt gelijktijdig met de invoering van het Experimenteel Modulair Kader. Om de bestaande werking te waarborgen  gebeurt er een ombouw van 5 residentiële bedden naar 5 mobiele begeleidingen en een ondersteunende module.

In 2014 engageert Bethanie zich (opnieuw) als potentieel aanbod (bij beschikbare capaciteit) in het kader van het crisisnetwerk West-Vlaanderen.

In 2016 groeien de werkingen verder naar elkaar toe. De instapleeftijd van de modules dagbegeleiding stijgt van 6 naar 12 jaar en komt op die manier op dezelfde hoogte van de verblijfsmodules. Naast het team dagbegeleiding en het team verblijf komt er een nieuw team, het team contexbegeleiding, dat voortaan instaat voor alle contextbegeleidingen (verblijf, dagbegeleiding en mobiele begeleiding).
In 2016 krijgen we tevens een een bijkomende intensieve contextbegeleidingsmodule toegekend om jongeren te begeleiden vanuit de gemeenschapsinstelling naar een eigen context.

De samenwerking met de gemeenschapsinstelling krijgt ook sedert april 2017 verder vorm door een aanvullende erkenning van 3 modules contextbegeleiding gericht op uitstroom waarvan één in de regio Oudenaarde – Ronse (provincie Oost-Vlaanderen).

In het kader van het nieuwe decreet op de jeugddelinquentie van 2018 wordt de werking uitgebreid met 2 modules delictgerichte contextbegeleiding. 2 modules contextbegeleiding worden tevens omgevormd tot delictgerichte contextbegeleiding.

In 2020 is er een verdere -tijdelijke- uitbreiding met 3 modules delictgerichte contextbegeleiding na een kort verblijf in de gesloten gemeenschapsinstelling.

In de voorbije jaren is het gebouw uitgebreid en gerenoveerd. Na een kort verblijf in Lichtendal bevindt onze werking zich nu terug in het volledig vernieuwde gebouw in de Zandstraat.

Finaal zijn we op heden erkend voor de begeleiding van 31 jongeren en hun gezin, onderverdeeld in 10 meisjes in verblijf, 10 jongeren in dagbegeleiding en 11 jongeren in mobiele begeleiding.